Çekte ödemenin mahkeme kararı dışında bir yolla durdurulması ancak “özel ihbar” yoluyla mümkündür. Bu yol TTK’nın 711. maddesinin 3 numaralı bendinde düzenlenmiştir. Yasadaki hüküm, keşideciye yargı yoluna başvurmaksızın, çek sözleşmesi imzaladığı banka ile arasındaki ilişkiden dolayı mağdur olmaması için bir nevi geçici hukuksal koruma sağlamaktadır. Ödemeden men etme yetkisi yalnızca keşideciye tanınmıştır. İstem çek hesabının bulunduğu muhatap bankaya yapılır. Muhatabın ödemeden men edilmesi, bundan zarar gören çek hamillerinin yasalarla tanınan haklarını kullanmalarına engel oluşturmaz. Ödemeden men istemine ilişkin irade bildiriminin geçerliliği, hiçbir şekil koşuluna bağlı kılınmamıştır. Ödemeden men talimatı çekin ibraz süresi içinde verilmelidir. Ödeme yasağına rağmen çeki ödeyen banka keşideciye karşı sorumludur. Ödemenin durdurulması yetkisinin kötüye kullanılması durumunda çek hamili, Cumhuriyet savcılığına karşılıksız çek keşide etmekten dolayı şikayette bulunabileceği gibi, hukuksal olarak da zararlarını talep edebilir.
Çek, Muhatap Banka, Koruma, Tedbir, İbraz, Hamil, Keşideci, Rıza Dışı Elden Çıkma, Ödemeyi Durdurma, Çekin Arkasını Yazma.
Ülkemizde “çek” uygulamasından kaynaklanan sorunlar giderek artmaktadır. Bu bağlamda, çek belgesi, elinden rızası dışında çıkan keşideciler mahkemelere çekin iptali istemiyle sık sık başvurmakta; mahkemelerce bankaya verilecek ödemeden men talimatı ile ödemenin durdurulma olanağının bulunduğu gerekçe gösterilerek, bu istem reddedilmektedir. Ödemenin mahkeme kararı dışında bir yolla durdurulması ancak “özel ihbar” yoluyla mümkündür. Bu yol TTK’nın 711. maddesinin 3 numaralı bendinde, “…Keşideci çekin kendisinin veya üçüncü bir kimsenin elinden rızası olmaksızın çıkmış olduğu iddiasında ise muhatabı çeki ödemekten menedebilir” şeklinde düzenlenmiştir. Elinden rızası olmaksızın çıkan çek nedeniyle bu duruma çare olarak getirilen keşidecinin ödemeden men etme yetkisinin nasıl kullanacağının bilinmesinde yarar görülmüştür.
Muhatap bankanın çek bedelini ödemekten men edilmesine ilişkin yasal kural 6762 sayılı TTK’nın 711. maddesinde düzenlenmiştir. Yasanın “Çekten cayma” başlığını taşıyan ilgili maddesindeki düzenleme;
“Çekten cayma, ancak ibraz müddeti geçtikten sonra hüküm ifade eder.
FAQs
Muhatap Bankaya Çeki Ödeme Yasağı Talimatı Verilmesi? ›
Bankanın, ödemeden yasaklama isteğine uyması yasadan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, ödemeden men edilen bir çek ibraz edildiğinde muhatap banka ödeme yapmamalı, buna karşılık, ibraz tarihini, karşılığının bulunup bulunmadığını ve ödemeden men edildiğini çekin arkasına yazmalıdır.
Çek ödeme yasağı nasıl kaldırılır? ›Çek Ödeme Yasağının Kaldırılması Talebi edilirken, elden çıkan poliçe mahkemeye sunulursa, mahkeme, iade davası açması için dilekçe sahibine uygun bir süre verir. Dilekçe sahibi bu süre içinde dava açmazsa, mahkeme, poliçeyi, sunmuş olana geri verir ve muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır (6102 S. K.
Ödeme yasağı olan çek nasıl tahsil edilir? ›Çekte ödeme yasağının konulabilmesi için, mahkemeye talepte bulunmak gerekir. Mahkeme bu talep üzerine, çekin keşidecilerine ihtarda bulunur. Bu ihtar sonucunda keşidecinin söz konusu çeke ödeme yapması halinde 2 defa ödemeden sorumlu tutulabileceği bahsedilmektedir.
Çek ödeme yasağı nedir? ›Muhatap banka, ödeme yasağına karar verilmesi durumunda çek kendisine ibraz edilse dahi ödeme yapamaz. Şayet çeki ele geçiren kişi biliniyorsa, iade davası açması için yetkili hamile uygun bir süre verilir. Yetkili hamil verilen süre içinde davayı açmazsa, mahkeme ödeme yasağını kaldırır.
Çek hangi durumlarda geçersiz olur? ›Çekin ödenmesinin bir şarta bağlanması durumunda çek geçersiz hale gelir. Çek ile ödenecek meblağın para olarak gösterilmesi zorunludur. Para dışında başka değerlerin verilmesi ile çekin tanzim edilmesi mümkün değildir33. Çekteki meblağın sadece yazı ile veya sadece rakamla ifade edilmesi mümkündür.
Çek yasağı kaç yıl sürer? ›Karşılıksız çek keşide etme suçu kapsamında ceza alan ve çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına hükmedilen kişi asli para cezasının ödendiği tarihten itibaren 3 yıl sonra ve her halde yasak kararı verilmesinden 10 yıl sonra çek düzenleme yasağı kararının kaldırılmasını talep edebilecektir.
Ödemeden men yasağı nedir? ›Bankanın, ödemeden yasaklama isteğine uyması yasadan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, ödemeden men edilen bir çek ibraz edildiğinde muhatap banka ödeme yapmamalı, buna karşılık, ibraz tarihini, karşılığının bulunup bulunmadığını ve ödemeden men edildiğini çekin arkasına yazmalıdır.
Ödenmeyen çeklerin cezası nedir? ›Bu suç kapsamında, her bir çekle ilgili olarak 1500 güne kadar adli para cezasına hükmedilebilir. Adli para cezası tutarı Türk Ceza Kanunu 52. maddesine göre günlük 20 TL'den az, 100 TL'den ise fazla olmamak üzere kişinin ekonomik ve sosyal durumu göz önünde tutularak mahkemece takdir edilir.
Ödeme yasağı olan çek icraya konulabilir mi? ›Her ne kadar Ticaret Mahkemesi'nce çek hakkında ödeme yasağı konulmuşsa da çek karşılığını alamayan alacaklı hamilin İİK'nun 167 ve sonraki maddelerinde yer verilen kambiyo senetlerine mahsus yol ile takip yapmaya hakkı vardır.
Çeki bankaya kim ibraz edebilir? ›Diğer kıymetli evrak gibi çekteki hak da senetten ayrı olarak dermeyan edilemeyeceği için çekin süresinde muhatap bankaya fiziken ibrazı zorunludur. TTK m. 798 gereğince çekin bir takas odasına ibrazı da ödeme için muhatap bankaya ibraz yerine geçer.
Çek hangi hallerde ödenmez? ›
Çekin Muhtemel Ödenmeme Nedenleri:
Aynı şekilde çekin ibraz süresinin geçirilmiş bulunması halinda banka için ödemeden kaçınma nedeni oluşturur. KENDİGELEN, “ibraz edilen çekin sahte ya da tahrif edilmiş olması da banka açısından bir ödemeden kaçınma nedeni, hatta son halde bir zorunluluk oluşturur.”
Günü geçmiş, vadesinde ödenmemiş çek borçlarına anayasa kurallarına göre hapis cezası bulunuyor. Borçlu kişi çek borcunu ödeyemediği takdirde öncelikle kişiye 1500 güne kadar adli para cezası veriliyor. Kişi kendisine verilen bu sürede borcunu ödemezse hapis cezasına çevriliyor.
Çek bankaya ne zaman verilir? ›- Bir çek, düzenlendiği yerde ödenecekse 10 günde muhatap bankaya ibraz edilmelidir. - Çekin keşide yeri ile ödeme yeri farklı yerlerde ise, ibraz süresi bir aydır. - Çekin keşide yeri ile ödeme yeri farklı kıtalardaki ülkelerde olması halinde, ibraz süresi, üç ay olarak öngörülmüştür.
Hangi banka çek bozar? ›Hangi banka olduğu fark etmeksizin, mobil uygulama üzerinden faturalı çekinizin fotoğrafını DenizFaktoring'e yüklemeniz mümkün. Finansman tutarını öğrendiğiniz çekinizi size en yakın DenizBank şubesine giderek anında nakde çevirebilirsiniz.
Çek cezalarına af var mı? ›Ancak 7226 Sayılı Yasanın yürürlüğe girmesi ile karşılıksız çek keşide etme suçunun cezasının ortadan kalkması ya da affa uğraması söz konusu değildir.
Muhatap banka ne demek? ›Çekin karşılığının tamamen veya kısmen bulunmaması halinde hamilin talebi üzerine keşidecinin bankaca bilinen adresleri kendisine verilir. İbraz ve ödeme : Madde 4- Çek hesabı açılan bankaya muhatap banka denir.
Çek yasağı kararını kim verir? ›Çek Yasağı Kararını Kim Verir? Çek yasağı, dönemine göre ya savcılık ya da mahkeme tarafından verilir. 2016 yılında yapılan değişiklikle karşılıksız çek keşide edilmesi suçuyla bağlantılı olarak çek yasağı mahkemeler tarafından verilmektedir.
Çek cezaları kalktı mı? ›Yargıtay'daki iş yükünün azaltılmasına çare arandığı dönemde, 5941 sayılı Çek Kanunu'nda değişiklik yapan 6273 sayılı Kanun yayımlanarak[1] karşılıksız çek düzenleyenlere hapis cezası uygulamasına son verildi. Bundan böyle çeklerin kar- şılıksız çıkması halinde borçlu kişiler hapis cezası tehdidiyle karşılaşmayacaklar.
Karşılıksız çek cezasından kurtulmanın yolu var mı? ›Karşılıksız çek keşide eden kişiye verilecek olan hapis cezasından TTK hükümlerine göre kurtulmak mümkündür. Bu, yeni çek yasası düzenlemelerinin açığından yararlanarak yapılan bir durumdur.
Çek sahibi çeki iptal edebilir mi? ›Bunun için talep edenin çekin iptalini talep etmekte haklı menfaati bulunmalıdır. 2.Çek üzerinde hak sahibi olan kişinin dava açması gerekmektedir. Kanunen çekin iptalini, çek üzerinde en son hak sahibi olan kişi talep edebilmektedir.
Çek iptali davası kime karşı açılır? ›
3. Çek İptali Davası Kime Karşı Açılır? Çek iptali davası hasımsız olarak açılır. Yani bu davanın karşı tarafında herhangi bir davalı bulunmamaktadır.
Çek iptali davası ne kadar sürer? ›Uygulamada mahkemeler 3 aylık süre vermekte ve daha sonrasında ilk duruşmada iptal kararını açıklamaktadır. Ancak çekin zamanaşımı süresi 3 aydan az ise bu durumda Mahkeme 3 aylık süre ile bağlı olmayacak ve zayii olan çeki elinde bulundurana, çeki getirmesi için daha kısa bir süre verebilecektir.
Çek ne kadar sürede icraya verilir? ›Çeklerde zamanaşımı 3 yıldır. Dolayısı ile ibraz süresinden itibaren 3 yıl içinde kambiyo senetlerine özgü yolla takip yapılmak zorundadır. Aksi halde çek kambiyo senedi vasfını yitirir ve bu yolla takibi mümkün olmaz.
1500 güne kadar adli para cezası ne kadar? ›Buna göre sanık hakkında 1500 gün adli para cezası takdir edilmiş olsun. Mahkeme bu belirlemeyi yapmakla yetinemez. Gün olarak belirlediği bu cezayı 20 TL ila 100 TL (her bir gün için) arasında belirleyeceği bir miktar üzerinden paraya çevirmek zorundadır.
Karşılıksız çekin ne kadarını banka öder? ›Merkez Bankası'nın Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğine göre, bankalar süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için karşılığının hiç bulunmaması halinde 6 bin TL ödemekle yükümlü olacaklar. Bankaların karşılığı bulunmayan her bir çek yaprağı için zorunlu ödeme miktarı 3 bin 600 TL'den 6 bin TL'ye çıkarıldı.
Çek bankaya ibraz edilmeden icraya konulabilir mi? ›[10] Süresi içerisinde ibraz edilmeyen çek üzerinden kambiyo hukukuna özgü takip başlatılamaz. Hamil süresinde ibraz etmemesine rağmen kambiyo senetlerine özgü takip yoluna başvurur ise borçlu alacaklının böyle bir takip hakkı olmadığı hakkında, beş gün içinde İcra Mahkemesine şikâyette bulunabilir.
İcra takibi yapılmadan çek şikayeti yapılır mı? ›Unutulmamalıdır ki çekin karşılıksız çıkmasına ilişkin yapılacak şikayet öncesinde uygulamada her ne kadar önce icra takibi başlatılıp daha sonra şikayet yoluna gidiliyorsa da şikayet için icra takibine başlanmış olma şartı yoktur. Karşılıksız çek keşide etme suçuna ilişkin davalarda icra ceza mahkemeleri görevlidir.
Çek ibraz yasağı ne demek? ›Buna göre 31.12.2023 tarihine kadar, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersiz sayılacaktır. Diğer bir ifadeyle çek, üzerinde yazılı keşide tarihinden önce ödenmesi için bankalara ibraz edilemeyecektir.
Çek kaç gün içinde bankaya ibraz edilmeli? ›Çekte ödemenin gerçekleşebilmesi için hamilin çeki muhataba ibraz etmesi gerekmektedir. Türk Ticaret Kanunu madde 796' ya göre çekte ibraz süreleri: Çek, düzenlendiği yerde ödenecekse on gün. Düzenlendiği yerden başka bir yerde ödenecekse bir aydır.
Bankaya verilen çek geri alınır mı? ›Bankalar, takas dağıtım paketi ile iletilen bilgileri, ilgili takas gününde 06:00-17:45 saatleri arasında inceleyip iade paketleri ile Takasbank sistemine aktarır. İade kapanışı sonrasında sistem tarafından iade dağıtım paketi ile iade çek bilgileri bankalara gönderilir.
Çek affı çıkacak mı? ›
TBMM Adalet Alt Komisyonu, "Çek Yasası'nda" değişiklik öngören tasarıda değişikliklere gitti. Yapılan düzenlemeyle; mükerrir hapis cezası kaldırıldı.
Çek ödemesi bir gün gecikirse ne olur? ›İbrazın süresinde yapılmaması halinde meydana gelecek sonuçlar şöyle özetlenebilir: Çekin süresinde ibraz edilmemesi ile birlikte, kambiyo senedi olma vasfı ortadan kalkar. Bu nedenle çeki elinde bulunduran alacaklı çekin ödenmemesi durumunda kambiyo senetlerine özgü takip hakkından mahrum kalır.
Çek saat kaça kadar ödenir? ›Takas Süreci:
Bankalar, takas dağıtım paketi ile iletilen bilgileri, ilgili takas gününde 06:00-17:45 saatleri arasında inceleyip iade paketleri ile Takasbank sistemine aktarır. İade kapanışı sonrasında sistem tarafından iade dağıtım paketi ile iade çek bilgileri bankalara gönderilir.
Karşılıksız çek keşide etme (düzenleme) suçuna ilişkin yapılacak yargılamada görevli mahkeme İcra Ceza Mahkemeleridir. Yetkili mahkemeyse çekin tahsil için bankaya ibraz edildiği yer, çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer, hesap sahibinin yerleşim yeri ve şikâyetçinin yerleşim yeri mahkemesidir.
Karşılıksız çek cezası ertelendi mi? ›Karşılıksız çekte insan haklarına uygun düzenleme yapılması için 12 gün kaldı. Eğer 30 Haziran 2022 tarihine kadar Anayasa ve insan haklarına uygun düzenleme yapılmazsa, karşılıksız çek mahkumlarının ertelenen hapis cezalarının infazına kaldığı yerden devam edilecek.
Çek hapis cezası ertelendi mi? ›30.04.2021 tarihine kadar karşılıksız çek düzenlediği için verilen adli para cezasını ödemeyenlere verilen hapis cezalarının infazı durduruldu. Hükümlü 30.06.2022 tarihine kadar çek bedelinin 18.07.2021 tarihine kadar ödenmeyen kısmının onda birini alacaklıya ödemek zorunda denildi.
Karşılıksız çekte hapis cezası ne kadar? ›Karşılıksız Çek Düzenlemenin Cezası
Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak "karşılıksızdır" işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur.
Çek kural olarak muhatap bankaya veya şubesine ibraz edilir. Çek hesabında kısmi miktar olsa dahi banka bu miktarı ödemek zorundadır. Çekin karşılığının olması durumunda banka çek bedelini ödeyecek ve çek hamili de çeki bankaya ciro eder. Çekin bankaya ciro edilmesi makbuz hükmündedir.
Çekte bankanın ödeme yükümlülüğü ne zaman sona erer? ›Çekin, üzerinde yazılı baskı tarihinden itibaren beş yıl içinde ibraz edilmemesi hâlinde, muhatap bankanın ödemekle yükümlü olduğu tutara (2.030 TL) ilişkin sorumluluğu sona erer. Banka GÖREVLİSİ, ŞİKÂYET ÜZERİNE BİR YILA KADAR HAPİS CEZASI İLE cezalandırılır.
Çek hükmünü ne zaman kaybeder? ›ÇEKTE ZAMANAŞIMI
Anlaşılacağı üzere; çekte zamanaşımı süresi 3 yıldır. Dolayısıyla, zamanaşımına uğramış çek ile kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip yapmak mümkün değildir. Zira zamanaşına uğramış çek kambiyo senedi vasfını yitirecektir.
Çek kırdırma suç mu? ›
Türk Ceza Kanunu' nun 241. Maddesinde düzenlenmiş olan tefecilik; kazanç sağlamak amacıyla bir kimseye doğrudan ''ödünç para verme'' veya '' çek, senet kırdırma'' yahut ''kredi kartıyla pos cihazından para çekme'' şeklinde oluşan suçtur.
Çekin karşılığı olup olmadığı nasıl anlaşılır? ›Findeks Karekodlu Çek Raporu ile Findeks Mobil Uygulaması üzerinden çek üzerindeki karekodu okutarak keşidecinin ödeme geçmişini inceleyebilir, çekin geçerliliğini görebilirsiniz.
Çek kırdırma ne kadar keser? ›Çek bozdurma işlemleri için 16 TL, şubeden yapılacak TL veya döviz tahsilatları için 35 TL, farklı bankalara ait çekler için 17 TL, bankaya ait çekler için de 17,5 TL komisyon ücreti ödenir. Denizbank'a ait çeklerde 15 TL, farklı banka çekleri için 40 TL ile 500 TL arasında komisyon ücreti alınır.
2023 te af yasası ne zaman çıkacak? ›Söz konusu düzenleme esası itibariyle genel affı ifade etmiyor. Pandemi nedeniyle açık cezaevlerindeki yaklaşık 120 bin mahkum izne gönderildi. izin süresi pandemiden sonra da 31 Temmuz 2023'e kadar uzatıldı.
Çek bedeli 2023 ne kadar olacak? ›Yapılan değişikle; 31 Ocak 2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bankaların süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için karşılığının bulunmaması halinde ödemekle yükümlü oldukları tutar 3.600 TL'den 6.000 TL'ye artırılmıştır.
Karşılıksız çek cezası ne zaman yürürlüğe girecek? ›6728 Sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 9 Ağustos 2016 Tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Çekte muhatap banka nerede yazar? ›Çek kural olarak düzenleyenin çek hesabının bulunduğu muhatap bankanın şubesine ibraz edilir.
Çek muhatap ne demek? ›Çek düzenleyen sahibine "keşideci", çekin muhatabı ve meblağı alacak kişiye "lehdar", ödeme yapacak olan tarafa da "muhatap" denir. Bankada bir karşılığı olmadan düzenlenen çeklere "karşılıksız çek" denir. Çekin üzerinde lehdarın adı yazılı ise "nama yazılı çek", lehdarın adı bulunmuyorsa "hamiline çek" denir.
Vadesi gelmeyen çek nasıl tahsil edilir? ›Süresi gelmeden elinizdeki çeki banka şubesine teslim ederek banka yetkilisi huzurunda bir tutanak ile çek takasa verilir. Takasa verdiğinizde çekin vadesi geldiğinde ödeme çıkar banka ertesi gün sizin paranızı yatırır. Yani burada tek amaç bankaya nakden komisyon ödemeden paranızı bir gün sonra alma mantığıdır.
Vadesinde ödenmeyen çek için ne yapılır? ›Çeki karşılıksız çıkan kişi ister bu müracaat borçlularına karşı isterse de çeki düzenleyen kişiye karşı icra dairesine giderek icra takibi başlatabilir. Burada çekin arkasında yatan hukuki işlem bir önem arz etmez. Çek bir nevi sebepsiz borç ikrarı niteliğindedir.
Yeni torba yasasında çek affı var mı? ›
Ancak 7226 Sayılı Yasanın yürürlüğe girmesi ile karşılıksız çek keşide etme suçunun cezasının ortadan kalkması ya da affa uğraması söz konusu değildir.
Çek karşılıksız çıkarsa banka ne yapar? ›Karşılıksız çeki tespit edilmesinden sonra bu çekin tahsili için icra takibi yoluna başvurulabilir. Hatta çek bir kıymetli evrak olduğunda borçlunun mal kaçırma şüphesi var ise ihtiyati haciz kararı da alınabilecektir. Çeki ciro eden kişi veya kişilere karşı karşılıksız çek için icra takibinin başlatılması gerekir.
Çek kaç gün ertelenebilir? ›Türk Ticaret Kanunu madde 796' ya göre çekte ibraz süreleri: Çek, düzenlendiği yerde ödenecekse on gün. Düzenlendiği yerden başka bir yerde ödenecekse bir aydır.
Bankaya tahsile verilen çekler ne zaman hesaba geçer? ›Bilgileri eksiksiz bir şekilde yazılan çek, takasa gönderilir. Takasa gönderilmesi, takas edilmesinin onaylanmasını beklemek anlamına gelir. Çekin takası onaylandıktan sonra, ödeme alacaklının hesabına 1-2 gün içerisinde geçer.
Çekte muhatap banka neresidir? ›Madde 4- Çek hesabı açılan bankaya muhatap banka denir.