İş ve ticaret dünyasında yaygın olarak kullanılan çekler, çeşitli nedenlerden dolayı ödemenin anlık olarak yapılamadığı durumlarda, ödemeyi belirli bir vadeye kadar ertelemeyi sağlamaktadır. Mal ve hizmet satışı karşılığında ödemesini çek olarak alan gerçek ve tüzel kişiler, çek üzerinde yazan tarih geldiği zaman ilgili bankaya giderek çekte yazan miktarı tahsil edebilmektedir. Acil nakit paranın gerekli olması ya da vadeye kadar beklenmek istenilmemesi halinde bazı alternatif yöntemler mevcuttur. Bu yöntemlerin başında piyasadaki tabiriyle çek kırdırma gelmektedir. Esasında bu kavram daha çok halk dilinde kullanılmaktadır.
Bu terimin bankacılıktaki kullanımı “çek karşılığı iştira işlemi”; faktoring alanındaki kullanım şekli ise “vadeli alacağın temliki” şeklindedir. Bu kavramların hepsi anlam açısından aynı şeyi ifade etmektedir. Çek bozdurma işleminin temel mantığı, çekin banka ya da faktoring şirketleri tarafından komisyon alınmak suretiyle, vadesinden daha önce ödemesinin yapılmasıdır. Bozdurulmak istenilen çekin bu işlem için uygun olduğunun tespit edilmesinden sonra alacaklıya para ödenir ve çek banka tarafından ciro edilir. Bu işlemin yapılmasından sonra alıcı devreden çıkmakta ve yerine çek karşılığı iştira işlemini gerçekleştiren kurum geçmektedir. Yani banka ya da faktoring şirketi, çek sahibinin ödeyeceği miktarın esas alacaklısı konumuna gelmektedir.
Çek Kırdırma (Bozdurma) İşlemi Nedir?
Halk deyimiyle çek kırdırma işlemi, vadesi henüz gelmemiş olan çeklerin nakit paraya çevrilmesidir. Bankalar ya da faktoring alanındaki şirketler bu işlem için farklı değişkenlere bağlı olarak faiz ve komisyon kesintisi yapmaktadır. Bu da alacaklı olan kişinin eline çekte yazan miktardan daha az para geçmesi anlamına gelmektedir. Alıcı açısından, çekin vadesinin çok uzun olduğu ya da acil nakit sıkıntısının görüldüğü zamanlarda faiz ve komisyon kesintisi göze alınabilir. Piyasa tabiri ile çek bozdurma işlemi, çekin kullanılmasından doğan alacak hakkının el değiştirmesine neden olmaktadır.
Çek Kırdırma İşlemi Neden Yapılır?
Piyasada kullanıldığı şekliyle çek kırdırma yöntemine başvurulmasının belirli nedenleri vardır. Daha önce de belirtildiği gibi bunların başında çek vadesinin çok uzun olması ve acil nakit ihtiyacının baş göstermesi gelmektedir. Bir de çek bozdurma işleminde katlanılan faiz ve komisyon ücretlerinin, piyasada uygulanan vade farkından daha avantajlı olduğu durumlarda, işletmeler peşin satın alım yapabilmek için çek bozdurma işlemini tercih edebilirler.
İlginizi çekebilir:İşletmeler için nakit akışı neden önemlidir?
Çek Bozdurma İşlemi Nasıl Yapılır?
Çek karşılığı iştira işlemi ya da yaygın olan tabiri ile çek kırdırma işlemi için öncelikle doğru kurum seçimi yapılmalıdır. Çeki nakde çevirme işlemi, çekin ait olduğu banka dışındaki bankalardan da yapılabilmektedir. Özellikle yüksek rakamların söz konusu olduğu çeklerde, uygun faiz ve komisyon oranı sunan kuruluşlar tercih edilmelidir. Alacağınız ödeme, aşağıdaki faktörler tarafından belirlenir;
- Çekinizin vadesi ve tutarı.
- İşlem hacminiz.
- Çekin sahibi (keşideci) taşıdığı risk.
Ödeme, çekin tutarından finans kurumu komisyonu ve toplam faiz düşülerek hesaplanır. Faiz ve komisyon, finans kurumunun maliyet yapısına ve risk algısına göre değişiklik gösterecektir. Tüm bu değişkenler göz önüne alındığı zaman en uygun ödemeyi yapacak kuruluştan bozdurma işlemi yapılmalıdır. Piyasa deyimiyle çek kırdırma işleminin onay almasından sonra, komisyon miktarı düşülmüş olarak çek bedeli alıcının hesabına aktarılmaktadır. Nakit paraya çevrilen çek, ciro edilmektedir. Çekin ciro edilmesi demek, alacak hakkının devredilmesi anlamına gelmektedir. Bu andan sonra çekin ilk alacaklısı devreden çıkmakta ve çek kırma işlemini yapan kuruluş onun yerini almaktadır. Ancak bu işlemi yapmadan önce çekin sağlam ve karşılığı olduğundan emin olunması gereklidir. Önceden tahsilatı yapılan çekin karşılıksız çıkması durumunda, çeki yazan kişi kadar bozduran kişi de yasal yükümlülük altına girmektedir. Bu da çek karşılığı iştira işlemi nedeni ile istenmeyen durumlarla karşılaşılması demektir. Bu riske karşı korunmak için Ticari Alacak Sigortası yaptırabilirsiniz.
Çek Kırdırma İşlemini Hangi Kuruluşlar Yapar?
Bankalar ve de faktoring alanında faaliyet gösteren finansal kuruluşlar, ‘Çek Kırdırma’ işlemi ile yetkilendirilmiş kuruluşlardır. Piyasada çoğunlukla bir ödeme aracı olarak kullanılan vadeli çek, kırdırma işlemiyle birlikte bir kredilendirme aracı özelliğine kavuşmuş olur. Bankalar ya da faktoring alanındaki şirketler bu işlem için farklı değişkenlere bağlı olarak faiz ve komisyon kesintisi yaparak işletmelerin nakit ihtiyaçlarını desteklerler. Bu finansman hizmeti sayesinde, satıcı firmanın vadeli çeke bağlı alacakları nakde dönüşerek, ilgili işletmenin bilançosunun aktif yapısı daha likit hale gelir ve firma düzenli bir nakit akışına kavuşur.
Çek Kırdırma İşleminde En İyi Fiyat Nasıl Alınır?
İşletmesi için hızlıca vadeli çeklerini nakde dönüştürmek isteyen firmalar için en uygun teklife en kısa sure ve en az maliyetle ulaşabilmek kritik önem taşımaktadır. İşletmeler için en kısa surede ve piyasa şartlarına göre en avantajlı Çek Kırdırma teklifine ulaşabilmek için müşterinin daha evvel çalıştığı finansal kuruluşları devreye alması en yaygın olarak kullanılan yöntemdir. Bununla birlikte, işletmeler hareket alanlarını genişletmek ve daha çeşitli bir spektrumda piyasa tekliflerine ulaşmak istediklerinde, KOBİ’lerle Finansal Kurumları bir araya getiren hızlı ve etkin dijital platformlardan da faydalanabilirler.
Mutlaka Göz At: Faktoring çek hesaplama modülümüz ile teklif almadan tahmini elinize ne geçeceğini hesaplamayı unutmayın.
Her bir finansal kuruluşun ayrı ayrı şartları ve komisyon oranları dikkate alındığında çek kırdırırken en iyi fiyatın nereden alınabileceği uzun bir araştırmaya sebebiyet verebilir. Böyle bir süreç ile uğraşmak yerine Fon Radar ile iş birliği yapmak oldukça mantıklı olacaktır. Fon Radar sayesinde vadeli çekinizi kırdırmak için çeşitli finansal kurumlardan fiyat teklifi alabilir ve çok daha fazla bilgiye erişebilirsiniz. Bu sayede çekinizi kırdırmak için seçebileceğiniz kurumlar arasından bir tercih yapmak çok daha kolay ve avantajlı olacaktır.
Çek kırdırma işlemi, çek tarihini beklemek istemeyen gerçek veya tüzel kişilerin anlık nakit ihtiyaçları sonucu, çeki hemen nakde çevrilme işlemidir. Çek bozdurma her ne kadar alınan kişinin güvenilirliğine paralel olarak basit bir işlem olsa da uzun vadeli olan çekler, hem ticari süreçleri hem de kişisel sebeplerden kaynaklı ihtiyaçları sekteye uğratabilir. Bu yüzden pek çok banka, eski adıyla çek iskontosu, şimdiki adıyla iskonto kredisiyle belli bir faiz oranı karşılığında çeki nakde çevirebilir. Buna ek olarak söz konusu işlem sadece bankalarda değil faktoring işlemleri yapan şirketler tarafından da yapılabilir. Bu işleme göre faktoring şirketi, çekte yazan tutarı çekin sahibine belli bir komisyon karşılığında öder. Bu aşamadan sonra çek sahibinin, çek üzerindeki sahipliği son bulur ve sahiplik faktoring şirketine geçer. Günümüzde pek çok bankanın yanı sıra pek çok faktoring şirketi de çek iskontosu hizmeti verir. Siz de Fon Radar ile vadeli çekiniz için birçok farklı finansal kuruluştan teklif alabilir, dileğinizi hızlı ve kolayca çözebilirsiniz.
